شال هواداری تراکتور

توضیحات

تاریخچه

پیش از انقلاب

تراکتور در سال ۱۳۵۴ به جام تخت جمشید صعود کرد. آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۴ شرکت کردند و در میان ۱۶ تیم، در جایگاه شانزدهم ایستاده، به دستهٔ پایین‌تر سقوط کردند. پس از یک سال دوری از سطح اول لیگ فوتبال ایران، آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۶ شرکت کرده و جایگاه پنجم را کسب کردند. در این دوران، سرمربی تراکتور حسین فکری بود و بازیکنانی چون پرویز مظلومی، عباس کارگر و ابراهیم کیان‌طهماسبی در این تیم بازی می‌کردند.تراکتور در جام تخت جمشید ۱۳۵۷ هم حاضر بود و تا پیش از تعطیلی مسابقات به دلیل وقوع انقلاب ۱۳۵۷، در جایگاه نهم جدول بودند. این باشگاه در جام حذفی ۱۳۵۶ -که اولین دوره جام حذفی بود- نیز به فینال راه یافت؛ اما در بازی پایانی، نتیجه را به ملوان بندرانزلی باخته و نایب‌قهرمان شد. در این سال‌ها ماشین‌سازی نیز به عنوان تیمی از شهر تبریز و قدرتی موازی با تراکتور در فوتبال ایران حاضر بود.
دهه ۱۳۶۰

در دهه ۱۳۶۰ به دلیل وقوع جنگ ایران و عراق، لیگ فوتبال ایران تعطیل بود و تنها جام‌های استانی برگزار می‌شد و تراکتور در لیگ فوتبال تبریز بازی می‌کرد. در سال ۱۳۶۵، منتخب تبریز متشکل از بازیکنان تراکتور و ماشین‌سازی به فینال لیگ استانی قدس راه یافت، ولی از تیم استان اصفهان شکست خورد و دوم شد. در این دهه بازیکنانی مانند احد شیخ لاری، حسین قوی‌فکر، غلامرضا باغ‌آبادی و امیر داداش‌ضیایی بازیکنان برجسته تراکتور بودند که در تیم ملی فوتبال ایران نیز بازی کردند. در سالیان پایانی این دهه، واسیلی گوجا مربی اهل رومانی به تراکتور آمد . دهه ۱۳۷۰ و آغاز دهه ۱۳۸۰

واسیلی گوجا، تیم‌های پایه تراکتور را زیر نظر گرفت و به کارهای بنیانی پرداخت. تراکتور متحول شد و دوران موفقی را گذراند. آنان در لیگ آزادگان ۱۳۷۱ در گروه یک بالاتر از استقلال و کشاورز اول شدند، اما در پلی‌آف با باخت به پاس تهران، به مقام سوم رسیدند. در این تیم که بهترین نتیجه تاریخ تراکتور در لیگ تا آن روز، را به دست آورد؛ احد شیخ لاری به عنوان کاپیتان تیم، کریم باقری، سیروس دین‌محمدی وحسین خطیبی حضور داشتند. اسماعیل حلالی و علی باغمیشه نیز از آن تیم به تیم ملی فوتبال ایران راه یافتند. تراکتور در سال ۱۳۷۳ با باخت به بهمن در جام حذفی، برای بار دوم در این جام دوم شد. با رفتن بازیکنان کلیدی از تیم، دوران افت باشگاه آغاز شد. محمدحسین ضیایی، جای گوجا را گرفت و بازیکن–مربی تیم شد. باشگاه در لیگ آزادگان ۱۳۷۹، آخر می‌شود ولی با این وجود سال بعد به حکم فدراسیون فوتبال ایران در لیگ حرفه‌ای تازه‌تاسیس شرکت می‌کند. آنان در لیگ برتر فوتبال ایران ۸۰-۸۱ با مربیگری رضا وطنخواه و محمود یاوری باز هم در لیگ آخر شدند و این بار به دسته پایین‌تر سقوط کردند.
دوران دسته اول: ۱۳۸۱–۱۳۸۸

تراکتور هفت فصل را در لیگ دسته اول فوتبال ایران سپری کرد، و نتوانست به جام خلیج فارس صعود کند. تراکتور در این هفت سال تنها یک بار پلی‌آف رسید، و با باخت به شیرین‌فراز کرمانشاه فرصت صعود را از دست داد. در این سالیان ارنست میدندروپ، فرشاد پیوس، احد شیخ لاری از مربیان باشگاه بودند. سرانجام تراکتورسازی در فصل ۸۸–۸۷ با مربی‌گری فراز کمالوند و با حمایت‌مالی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به لیگ برتر صعود کرد.
۱۳۸۸ تا کنون

تراکتور تا فصل ۸۱–۱۳۸۰ در سطح اول فوتبال ایران بازی می‌کرد؛ اما در پایان آن فصل به دسته پایین‌تر سقوط کرد و پس از ۸ سال تلاش ناموفق برای صعود، سرانجام در سال ۱۳۸۸ دوباره به لیگ برتر فوتبال ایران راه یافت.[۱۵] تراکتور از سال ۱۳۸۸ تحت مسئولیت سپاه عاشورا بوده و به دلیل قرار گرفتن در رده تیم‌های نظامی، قادر به جذب بازیکنان سرباز بود.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹] تراکتور پس از صعود به لیگ برتر، روند رو به رشدی داشته و پس از قرار گرفتن در میانه جدول در فصل‌های ۸۹–۱۳۸۸، ۹۰–۱۳۸۹، سه بار نایب قهرمان لیگ برتر در لیگ‌های ۹۱–۱۳۹۰، ۹۲–۱۳۹۱، ۹۴–۱۳۹۳، شده‌است. تراکتور همچنین در سال‌های ۹۳ و ۹۹ دوبار قهرمان جام حذفی شده‌است.
پس از صعود به لیگ برتر فراز کمالوند، امیر قلعه‌نوعی (دو بار)، تونی اولیویرا (سه بار)، مجید جلالی و رسول خطیبی مربیگری تیم را بر عهده داشته‌اند. کمالوند به دلیل صعود به لیگ برتر، تونی به دلیل فتح جام حذفی و قلعه‌نوعی به دلیل کسب اولین سهمیه آسیایی با تراکتور و اولین صعود از مرحله گروهی لیگ قهرمانان باشگاه‌های آسیا نام خود را در تاریخ باشگاه ثبت کرده‌اند. مهدی کیانی، عضو تیمی که سال ۱۳۸۸ به لیگ برتر صعود کرد، با سابقه ۱۱ فصل حضور در تراکتور و محمد ابراهیمی با ۷ فصل حضور از با سابقه‌ترین بازیکنان تراکتور بودند.
تراکتور در سال ۱۳۹۹ دومین مقام قهرمانی خود در جام حذفی ایران را همراه ساکت الهامی کسب کرد.
تغییر نام

از فروردین ۱۳۹۸ مدیران و مالک باشگاه در تلاش بودند تا نام باشگاه را تغییر دهند. سرانجام با همت مدیران و موافقت اداره کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی و تأیید فیفا در ۱ تیر ۱۳۹۸ نام باشگاه تراکتورسازی تبریز به باشگاه تراکتور آذربایجان تغییر یافت.
هواداران تراکتور در ورزشگاه یادگار امام تبریز

تراکتور پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر در فصل‌های نهم، دهم، یازدهم، دوازدهم، چهاردهم و هجدهم است، هم‌چنین در لیگ قهرمانان سال ۲۰۱۶ پرطرفدارترین و پرتماشاگرترین تیم انتخاب گردید. باشگاه تراکتور بر اساس نظرسنجی اینترنتی AFC میان تیم‌های ایرانی درسال ۲۰۲۰ به‌عنوان پرطرف‌دارترین و محبوب‌ترین تیم ایرانی شناخته شد. در دیگر نظرسنجی AFC میان تیم‌های آسیای جنوبی و مرکزی، تیم فوتبال تراکتور توانست با کسب ۵۹/۴۳ درصد از آرا، به‌عنوان محبوب‌ترین و پرهواداران‌ترین تیم آسیای جنوبی و مرکزی انتخاب شود. در ادامه AFC، نظرسنجی دیگری بین تیم‌های آسیای شرقی و پرهوادارترین تیم‌های آسیای جنوبی و مرکزی (تراکتور و پیروزی) برگذار نمود، تا پرطرف‌دارترین تیم قارهٔ آسیا مشخص گردد. سرانجام تیم فوتبال تراکتور آذربایجان با کسب بیش از نیمی از تمامی آرا یعنی ۵۱/۱۳ درصد از کل آرا (۷۵۱ هزار رای از ۱میلیون و ۴۷۰ هزار رأی) به‌عنوان پرهواداران‌ترین و محبوب‌ترین تیم قارهٔ کهن مشخص شد. برخی نظرسنجیهای اینترنتی AFC را معتبر نمی‌دانند و باور دارند به دلیل افزایش مشارکت راه تقلب در آن باز گذاشته شده‌است. به گفتهٔ مدیر باشگاه تراکتور این تیم در سال ۱۳۸۹ حدود ۴۸۲ هزار هوادار رسمی داشته که چندین برابر هوادران ثبت‌شدهٔ رئال مادرید، یکی از باشگاه‌های پرطرف‌دار دنیا، است.[۳۹] این باشگاه پیش‌تر تعداد تماشاگر ثابتی در ورزشگاه و هوادارانی در داخل تبریز داشت؛ اما اکنون هواداری از این تیم به سراسر آذربایجان و برخی شهرهای دیگر از شهرهای تورک نشین ایران رسوخ کرده‌است، به‌گونه‌ای که در رقابت‌های لیگ برتر، استادیوم‌های استان‌های البرز، اصفهان، قم، گیلان، خراسان، مازندران، کرمان و تهران نیز در اکثر بازی‌ها پذیرای هواداران پرتعداد تراکتور بوده‌اند؛ مشخصاَ هواداران تراکتوری پس از راه‌یابی به لیگ برتر در سال ۸۸ حضور پرشماری در ورزشگاه آزادی تهران و در برابر سرخابی‌های این شهر داشته‌اند.

با وجود این که باشگاه تراکتور در تبریز قرار دارد، ولی در سراسر ایران هوادار دارد و در بازی‌های خارج از خانه علی‌الخصوص تهران نیز عده زیادی برای تشویق ایشان به ورزشگاه می‌روند.

«پرشورها» لقبی است که پس از انتخاب هواداران تراکتور به عنوان «پرشورترین هواداران ایران» در برنامه نود به آن‌ها داده شد و اینک در بیش‌تر شهرها و محافل ورزشی کشور با این لقب خوانده می‌شوند. برخی، شیوهٔ تشویق هواداران این باشگاه را با هواداران فوتبال در شرق آسیا مقایسه می‌کنند اما طریقهٔ تشویق تماشاگران این باشگاه تبریزی بیش‌تر به‌مانند تماشاچیان ترکیه‌ای می‌باشد. در سال ۲۰۱۹ هواداران تراکتور رتبه پنجم برترین هواداران از نظر حمایت در بازی‌های خانگی را پس از تیم‌های بروسیا دورتموند، بارسلونا، بایرن مونیخ و منچستر یونایتد توسط سایت ترانسفر مارکت به‌دست آوردند و از هواداران تیم‌هایی هم‌چون آرسنال و رئال مادرید نیز بالاتر قرار گرفتند. تونی، سرمربی پرتغالی پیشین این تیم که سابقهٔ بازی و مربی‌گری در بنفیکا را دارد، در مورد هواداران این باشگاه گفته‌است:

«در ۳۴ سال بازی و مربی‌گری در تیم‌های مختلف چنین استقبالی را از یک تیم ندیده بودم. تماشاگران تبریزی در هر بازی یا سر تمرین طوری در ورزشگاه حضور می‌یابند که گوئی آن‌روز را برای تیم جشن گرفته‌اند. من در بنفیکا هم چنین هواداران پرشوری ندیده بودم.»

«لوئیس میا»، سرمربی اسپانیایی تیم الجزیره امارات نیز که سابقهٔ بازی در باشگاه‌های رئال مادرید و بارسلونا را دارد، در نشست خبری پس از بازی رفت با تراکتور در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳، در مورد هواداران تراکتور چنین گفته‌است:

«شگفت‌زده شدم. چنین انتظاری نداشتم. هواداران به‌واقع یار دوازدهم تراکتور بودند. در اسپانیا هم تماشاگران زیادی می‌آیند؛ اما این اندازه سر و صدا تولید نمی‌کنند و هیجان ندارند. به‌خاطر تماشاگران با تعصب به تیم تراکتور تبریک می‌گویم.